In de armste landen ter wereld is de kans op genezing van kinderkanker minder dan 10%, ten opzichte van 75% in landen als Nederland. Eén van de oorzaken van het lage genezingspercentage is het gebrek aan kennis bij lokale artsen en verpleegkundigen. Om die reden startte het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in 2018 met het Outreach programma om kinderkanker in Kenia te bestrijden. Soortgelijke programma’s heeft het Máxima ook in Malawi, Indonesië en Kosovo. In de eerste drie jaar van het programma werden er zo’n 950 zorgprofessionals getraind in deze vier landen, van huisartsen tot onderzoekers en sociaal werkers.
Gertjan Kaspers, directeur van het Outreach programma bij het Prinses Máxima Centrum: 'Dankzij onze kennisdeling zijn partnerziekenhuizen steeds meer in staat om zelf de regie uit te voeren op de zorg en het onderzoek voor hun kinderen met kanker. Kortom: de ziekenhuizen worden meer zelfvoorzienend, een belangrijke stap voor structurele verandering om uiteindelijk de kans op overleving te vergroten.'
De samenwerking is ook in het belang van het wetenschappelijk onderzoek naar kinderkanker. Het Máxima beschikt hierdoor over meer data en onderzoeksmateriaal, bijvoorbeeld tumorweefsel. Ook leren artsen en verpleegkundigen meer over de werking van geneesmiddelen bij kinderen van verschillende etnische achtergronden.
Betere overlevingskans door kennisdeling
Kennisdeling met zorgprofessionals is een belangrijke factor om de zorg voor kinderen met kanker te verbeteren, die uiteindelijk de overleving ten goede komt. Daarnaast zijn goede registratie van kinderen met kanker, het opstellen en implementeren van behandelprotocollen en voorlichting aan ouders van groot belang.
Sinds 2010 is de overleving van kinderen met kanker in Kenia gestegen van minder dan 10% naar meer dan 30%, afhankelijk van het type kanker. Met het Moi Teaching and Referral Hospital in Eldoret, West-Kenia werkt het Prinses Máxima Centrum al sinds 2006 samen, en volgens Kaspers is de verbeterde overleving deels toe te schrijven aan het Outreach programma van het Prinses Máxima Centrum.
Gerben Eversdijk, directeur van AFAS Foundation: 'Dankzij het Outreach programma hebben honderden kinderen met kanker en hun familie weer toekomstperspectief gekregen. Een toekomst niet alleen door genezing maar ook met meer kwaliteit van leven, door minder restschade van de behandeling en de ziekte. Onderzoeksprojecten hebben geleid tot betere zorg en behandeling met betere uitkomsten. Daar doen we het voor. Wij zijn trots dat wij als AFAS Foundation ons steentje hieraan mogen bijdragen.'
Ervaringen meenemen naar Nederland
Met de partnerziekenhuizen werkt het Prinses Máxima Centrum naast kennisdeling aan gezamenlijk onderzoek. Zo wordt er epidemiologisch onderzoek verricht in Malawi om de spreiding en uitkomsten van kinderkanker beter in kaart te brengen, een voorwaarde om inzicht te hebben in de vooruitgang.
Dankzij de samenwerking met partnerziekenhuizen kan er ook onderzoek gedaan worden met patiëntgegevens en tumorweefsel van kinderen met een Afrikaanse etnische achtergrond. Die zijn sterk ondervertegenwoordigd in veel onderzoek naar kinderkanker. Kaspers: 'Samen met onze partnerziekenhuizen kunnen we toonaangevend onderzoek doen met een internationale impact. We leren bijvoorbeeld meer over de werking van geneesmiddelen zoals vincristine bij kinderen met een andere etnische achtergrond, waar kinderen in Nederland en wereldwijd baat bij kunnen hebben.'
Uitbreiding missie: meer focus voor meer impact
Het Outreach programma heeft het Prinses Máxima Centrum meer inzicht gegeven in hoe de komende jaren nóg meer effect behaald kan worden. Er is daarom gekozen om de komende vijf jaar samen met AFAS Foundation te focussen op West-Kenia. Daarbij wordt er niet alleen gewerkt aan het optimaliseren van de behandeling van de kinderen in het ziekenhuis zelf, maar ook aan bewustzijn en vroege verwijzing. Kaspers: 'Naast de zorg in de ziekenhuizen zijn er nog vele andere manieren om de genezingskans van kinderen met kanker te kunnen verbeteren. Daar willen we de komende jaren dan ook extra op inzetten. Denk hierbij aan het voorkomen van vroegtijdig stoppen met behandelen, goede oudervoorlichting en het tijdig regelen van praktische zaken zoals een zorgverzekering en de reisafstanden naar het ziekenhuis. Tevens willen we ook de nazorg en sociale re-integratie voor kinderen die de behandeling succesvol hebben afgerond optimaliseren.'
Als deze aanpak inderdaad succesvol blijkt, dan wordt het model toegepast op heel Kenia en vervolgens op andere landen in Afrika ten zuiden van de Sahara en elders. Ondertussen continueert het Prinses Máxima Centrum met de AFAS Foundation en World Child Cancer NL daarom ook de bestaande samenwerking met ziekenhuizen in Malawi, Indonesië en Kosovo.
De verlenging van deze samenwerking is een belangrijk onderdeel om de missie van World Child Cancer, het bereiken van 40.000 kinderen met kanker en het opleiden van 10.000 zorgprofessionals, binnen drie jaar in te vullen.